روستای کندوله
درباره روستای کندوله
روستای کندوله (که نؤله) از روستاهای هدف گردشگری در استان کرمانشاه است که در شهرستان صحنه، در بخش دینور واقع شده است. این روستای هدف گردشگری که از زیباییهای طبیعی اقلیم کوهستانی استان است از جاذبههای دیدنی زیادی برخوردار است.
روستای کندوله در شصت کیلومتری شهر صحنه و در هشتاد کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد. روستای کندوله از سمت شمال، غرب و جنوب خود به ترتیب با «کؤه گه ورا» (بزرگکوه)، «دره قلعه»، «شانزده تپه» و کوه «پیرآفتاب» محصور گشته است که همگی از جمله جاذبهها و نقاط دیدنی و طبیعی – تفریحی روستا هستند.
ریشه نام و پیشینه روستای کندوله
در مورد معنای نام «که نؤله» که دلالت طبیعی داشته و از شکل و موقعیت روستا و منطقه گرفته شده است، باید گفت که این ترکیب از دو جزء «که نؤ» و «له» ساخته شده است و جزء «که نؤ» همان «کندو» در زبان فارسی است و جزء «له» پسوندی است که در زبان کردی به نامها چسبیده و نقش «شباهت» و گاهی «تصغیر» به کلمه پیش از خود میدهد؛ مانند واژه «داسؤله» (داس کوچک یا شبیه داس).
بنابراین ترکیب «که نؤله» به معنای «شبیه کندو» یا «کندوی کوچک» است و به احتمال زیاد ناشی از بافت و شکل خاص روستا و ناحیه مجاور آن است. روایت دیگری نیز بر آن است که جزء «کند» به معنای قلعه بوده که با تخفیف آوایی به «که نو» و «کندول»، متاثر از آواهای زبان ترکی تغییر یافته است.
در مورد پیشینه روستای کندوله، به عنوان مرکز جمعیتی و سکونتگاه زندگی جمعی، دم دستترین نشانهها حاکی از این است که در عصر آل بویه یکی از بخشهای دینور قدیم، به عنوان مرکزی شهری و با اهمیت بوده است.
لیک با توجه به پیشینه شهر صحنه و بخش دینور و نیز به دلیل وجود آثار و سازههای باستانی مانند گوردخمهها و دیگر ابنیهها و عمارتهای تاریخی، میتوان قدمت روستای کندوله یا که نؤله را به عصر ساسانیان، اشکانیان تا هخامنشیان و حتی به عصرهای پیشا تاریخی مانند دوران نوسنگی و پارینه سنگی نو برد.
جاذبههای روستای کندوله
آثار و جاذبههای گردشگری در روستای کندوله از تنوع و تعداد بالایی برخوردار بوده، در هر چهار گروه تاریخی، مذهبی، طبیعی و تفریحی دارای مکانها و دیدنیهای قابل توجهی است.
دلیل این غنا در آثار گردشگری، جدا از تاریخی بودن منطقه به اقلیم خاص آن برمیگردد؛ روستای کندوله از روستاهای کوهپایهای است و از آب و هوای کوهستانی و باران زایی برخوردار است، بنابراین سرشار از چشمهها، آبشارها، سرابهای طبیعی و دامنههای جنگلی است که پوشش جنگلی و گیاهی آن و نیز دنیای وحش آن از فراوانی، بکری و انبوهی زیادی برخوردار است.
بزرگ کوه، دره قلعه، پیرآفتاب و شانزده تپه از جمله ارتفاعات و بلندیهای پیرامون روستای کندوله هستند و در دشتهای منتهی به دامنه این کوهستانها میتوان تاکستانهای وسیع و زیبای منطقه را دید؛ تاکستانهایی که محصول انگور آنها یکی از فرآوردهها و سوغاتیهایی است که روستای کندوله و شهرستان صحنه به آن شهره شده است.
امامزاده پیرآفتاب، درهقلا و قلعه مروان نیز از جاذبههای تاریخی و مذهبی روستای کندوله هستند که به ویژه قلعه مروان از اهمیت و احترام زیادی در نزد اهالی برخوردار است؛ چرا که مردم بومی منطقه کندوله معتقدند که این قلعه محل پنهان شدن «مروان» خلیفه اموی بوده است.
فرهنگ، سنت و اقلیم روستای کندوله
از نظر فرهنگی و نژادی مردمان و اهالی روستای کندوله کرد هستند و به زبان کردی هورامی تکلم میکنند، اما هم در گویش و هم در دیگر جلوهها و نمادهای فرهنگی مانند پوشش، رسم و رسوم و فرهنگ غذایی، به دلیل همجواری با ترکها و نیز به دلیل آیین یارسانی، ویژگیهای خاص خود را دارند و این نزدیکی فرهنگی باعث تنوع و غنیتر شدن وجوه فرهنگی در زندگی مردم این روستا شده است.
آب و هوای دلچسب کوهستانی، طبیعت بکر و زیبا، چشمههای سرشار از تراوت آبها و… از جمله علل رونق گرفتن گردشگری در روستای کندوله است. روستای تاریخی کندوله به دلیل قرار گرفتن در کوهپایه در فصل بهار و فصل تابستان، معتدل بوده و در فصول پاییز و زمستان سرد است.
این آب و هوا و اقلیم خاص کوهپایهای موجب رشد باغها و تاکستانها در دامنههای کوهستانها شده که به صورت پلکانی پدید آمدهاند و یکی از بینظیرترین چشماندازها را پدید آورده است.
پوشش گیاهی منطقه نیز، شامل انواع درختان و گیاهانی میشود که که ئکم، بلوط، زالزالک، بلالؤک (گیلاس کوهی)، ئه رژن و… از جمله درختان و پونه، گل گاو زبان، گل کبود، ختمی، بومادران، گون و… از جمله گیاهان آناند، بسیاری از این گیاهان خاصیت دارویی – درمانی دارند.
آداب و رسوم در روستای کندوله
اهالی روستای کندوله (که نؤله) از کردهای هورامی با مذهب تسنن و با گرایش شافعی هستند، اما از یک سو به دلیل همجواری تاریخی با هموطنان ترک زبان و از سوی دیگر به دلیل متاثر شدن از فرهنگ شیعی و مذهب یارسانی، از آداب و رسوم، مناسک و آیینهای تلفیقی و متنوعی برخوردار هستند.
مردمان این روستا و دیگر مناطق نزدیک به آن، در جشنهای ملی مانند نوروز و سیزده به در و در مناسبات مذهبی مانند عید فطر و قربان از سبک و سیاق دیگر کردهای کرمانشاه و کردستان پیروی میکنند؛ اما در حوزه فرهنگ و رسم و رسومات محلی مانند بازیها، فرهنگ پوشاک و سبک تغذیه، طرز مخصوص به خود را دارند.
برای نمونه پوشش مردم این روستا همان لباس محلی کردی بوده، لباس زنان را سربند، پیراهن بلند، کلنجه، قبا و جافی تشکیل میدهد و پوشاک مردان نیز شامل عرق چین، سربند، کوله بال (نوعی کت نمدی)، قبا، شال، جافی، پاپئچ (جوراب) و گیوه است.
در بازیها و آیینهای شبنشینی، به ویژه در شبهای بلند زمستان مانند شب چله (یلدا)، هنوز بر سنت اجدادی خود باقی ماندهاند و در شبنشینیها و دورهمیهای فامیلی و دوستانه، سرگرم گفتن چهو چهو (چیستان)، بازی زه ره مئشته (گل یا پوچ) و… میشوند.
صنایع دستی و سوغات روستای کندوله
جدا از لباسهای محلی زنانه و مردانه، که به دلیل رنگارنگی و چشمنوازی گاهی توسط گردشگران خریداری شده و به عنوان سوغات به شهر و دیار خود میبرند و جدا از محصولات لبنی و فرآوردههای شیری مانند کشک، دوغ، ماست، کره، روغن و… که ارگانیک و سالم بوده و مورد پسند گردشگران و مسافران واقع میشود، جدا از تمام این محصولات، روستای کندوله دارای سوغاتیها و صنایع دستی ویژهای نیز میباشد که در حوزه مرکبات و حبوبات میتوان از سیب، انگور و کشمش مرغوب نام برد و در بخش صنایع دستی باید به فرش بافی و قالی بافی زنان و دختران این روستا اشاره کرد که نفیسترین دستبافتها را با طرحها و نقشهای بومی و خاص اقلیم خود پدید میآورند.
از غذاهای بومی نیز باید به دوغینه یا ترخینه (ترکیب گندم و دوغ ترش)، آش شلغم، آش ترش و دلمه محلی اشاره نمود که بسیار به مذاق و ذائقه گردشگران، به خصوص گردشگران و مهمانان غیر ایرانی خوش میآید.
مکان های دیدنی نزدیک به روستای کندوله
روستای کندوله یا به زبان کردی که نؤله، در یکی از باستانیترین بخشهای شهرستان صحنه، یعنی بخش دینور و در یکی از تاریخیترین مناطق استان کرمانشاه واقع شده است؛ بنابراین در تمام این منطقه و در دور و نزدیک روستای کندوله شاهد بسیاری از آثار تاریخی، مکانهای گردشگری و جاذبههای طبیعی – تفریحی هستیم.
این مکانها و جاذبههای گردشگری با تنوع بالایی که در حوزههای تاریخی، مذهبی، طبیعی و تفریحی دارند، روستای کندوله و شهرستان صحنه را به یکی از قطبها و یکی از بهترین مسیرهای گردشگری مبدل نمودهاند؛ مسیرهایی که به شکل بهینه و تخصصی در سامانه کرمانشاه گشت پیش بینی، تعریف و کاربردی شدهانذ.
برای نمونه برخی از مکانها و جاذبههای گردشگری در نزدیکی روستای کندوله در زیر آورده میشوند:
- امام زاده سید شهاب، پل نژی وران، قلعه مروان و…
- روستای نجوبران، پل میانراهان، سراب برناج، روستای پریان و…
پیشنهاد کرمانشاه گشت در سفر به روستای کندوله
در نزدیکی روستای کندوله و بر فراز تپهای زیبا، بقعه امام زاده پیرئه فتاو (پیرآفتاب) قرار دارد که توصیه میشود هم به قصد زیارت و هم به دلیل چشم انداز زیبایی که دارد در برنامه سفر به کندوله گنجانده شود
همچنین آب و هوای منطقه کندوله کوهستانی و متمایل به سردسیری است بنابراین بهترین زمان برای سفر به این روستا در ماههای پایانی فصل بهار و ماههای نخستین فصل تابستان است.
به گردشگرانی که به کوهنوردی و راهپیمایی علاقهمند هستند پیشنهاد میشود که بازدید از قلعه مروان را مد نظر داشته، هم از نظر تاریخی و هم از نظر طبیعت گردی از این جاذبه بینظیر دیدن کرده و لذت وافر ببرند.
مردم روستای کندوله بسیار مهمان نواز و خون گرم بوده، نسبت به گردشگران احساس مسئولیت و تعهد بالایی دارند، بنابراین برای میزبانی کاملاً مهیا شدهاند و امکانات زیادی از جمله اقامتگاههای بوم گردی، پارکینگ خودرو، فروشگاه و دیگر خدمات رفاهی و امنیتی را برای گردشگران تدارک دیدهاند.