روستای فش
درباره روستای فش
روستای فش (فه ش) که از جمله روستاهای هدف گردشگری در شهرستان کنگاور و استان کرمانشاه است، از توابع دهستانی به همین نام و جزیی از بخش مرکزی شهرستان کنگاور میباشد.
روستای فش در حدود ده کیلومتری شهر کنگاور واقع شده و منطقه روستا بینابین سه رشته کوهستان به نامهای سه سنگه، کیتی و سه تخت محصور و محدود شده است.
از نظر موقعیت جغرافیایی نیز در شمال و شمال غربی شهر کنگاور قرار گرفته است؛ روستای فش از یکی از زیباترین و بکرترین اقلیمهای کوهستانی برخوردار است که در جای جای آن میتوان تفرجگاههای طبیعی و مناطق طبیعی – تفریحی زیادی را یافت که همه ساله مورد بازدید مسافران و گردشگران واقع میشود.
روستای فش؛ دهکدۀ ملی ساخت سازهای سنتی
روستای فش در استان کرمانشاه افزون بر جذابیتهای مشابه با سایر روستاهای هدف در استان، ویژگی ممتاز و ارزندهای دارد؛ روستای فش از جمله روستاهای کمیاب در ایران و چه بسا جهان است که پیشه بیشتر مردم این روستا ساخت سازهای زهی ممتاز منطقه همانند؛ تار، سه تار و تنبور است.
در این روستا حدود ۲۰۰ نفر از اهالی در حدود ۴۰ کارگاه ساخت سازهای سنتی از سویی کسب درآمد کرده و از دیگر سوی به پایداری آوا و نوای این سازها در استان کرمانشاه و ایران خدمت میکنند.
پرونده ثبت ملی روستای فش از سال ۹۶ توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه، فراهم و به شورای سیاست گذاری ثبت آثار ملی سازمان میراث فرهنگی کشور ارسال شده و امروزه به عنوان دهکده ملی ساخت سازهای سنتی به ثبت رسیده است. این رخداد ملی، گامی ارزشمند در جهت جلوگیری از به فراموشی سپرده شدن موسیقی اصیل ایرانی بوده است.
ریشه نام روستای فش
در مورد دلالت نام واژه «فش» روایتهای مختلفی وجود دارد و به معناهای متعددی در زبان کردی و ریشه آن در زبانهای ایرانی باستانی اشاره شده است. نام «فش» یا «فهش» در زبان کردی، تازی شده واژه «پش» و «په ش» بوده که همچنین بر گویش مردم منطقه نیز اطلاق میشود و گویش خود را با نام «زبان پهشی» میشناسند.
یکی از قدیمیترین ضبطهای این نام در کتاب یک جغرافیدان یونانی به نام «خاراکسی» (Isidorus Characenus)، به صورت «ههوهش» آمده که همان لفظ «پهش» بوده و به احتمال زیاد متاثر از نگارش و آوانگاری زبان یونانی، به شکل «ههوهش» یا «هَوَش» درآمده است.
روایت دیگری در زبان شناسی تاریخی هست که معنای واژه «پهش» را «یال اسب» و «ریش آراسته» میداند که به صورت استعاری و به دلیل طبیعت بکر و جنگلی منطقه، آن را به این نام خواندهاند و وجود یکی از شکارگاههای خسروپرویز در عصر ساسانی نیز، دلیل چنین نام گذاری را تقویت میکند؛ تا جایی که امروزه نیز، مردان و زنان کهن سال بومی از نام «پهش» برای اشاره به منطقه و زبان خود استفاده میکنند.
قدمت و جاذبههای روستای فش
مبحث ریشه شناختی نام فش از یک طرف و وجود دیگر آثار و رویدادهای تاریخی از سوی دیگر، نشان از قدمت زیاد این روستا و منطقه پیرامونی آن دارد. دست کم با توجه به کتیبه«هفت برادران»، وجود گورستانهای پیشا اسلامی و وجود آتشکدهای که امروزه امام زاده شده است، میتوان با یقین گفت که روستا و ناحیه فش در دوران ساسانیان یکی از مراکز زیست جمعی و از جمله ییلاقات تابستانی پادشاهان ساسانی بوده است.
روایت دیگری نیز در میان مردم و حتی فرهیختگان حوزه ادبیات تا به امروز باقی مانده است و بر آن است که «شیرین» معشوقه و همسر خسرو، زمانی که از ارمنستان به ایران آورده میشود تا به همسری پادشاه ساسانی درآید، همراه با ملازمان و خدم و حشم درباری، در روستای فش امروزی اتراق میکنند.
روستا و منطقه فش از نظر جاذبهها و مکانهای گردشگری، در هر چهار حوزه گردشگری تاریخی، مذهبی، طبیعی و تفریحی چنان غنی است که از جمله نخستین روستاهایی بود که به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شده است. از جاذبههای گردشگری این منطقه و نزدیک به روستای فش، میتوان به تپه گودین، معبد آناهیتا، پل کوچه، امام زاده ابراهیم، امام زاده باقر، سراب فش و… اشاره نمود.
آداب و رسوم در روستای فش
اکثریت مردم روستای فش و دیگر روستاها و مناطق همجوار آن دارای نژاد و زبان کردی هستند و بیشتر آنها پیرو مذهب یارسانی بوده، رنگ و بوی خاص خود را در زمینههای فرهنگی و آداب و سنن مذهبی دارند.
از نظر جلوههای فرهنگی همچنان در بافت سنتی و طایفهای زیست میکنند، از فرهنگ پوشاک و خوراک بومی برخوردار هستند.
آداب و رسوم مردم این روستا از یک سو از فرهنگ عام کردی تغذیه کرده و از سوی دیگر، به دلیل باور به آیین یارسانی، طرز و ویژگیهای خاص مردمان یارسانی را نیز با فرهنگ خود درآمیختهاند.
روستای فش در زمینههای فرهنگی، آداب، رسوم و صنایع دستی نیز، مردمانی بسیار هنرمند دارد، یکی از مراکز اصلی ساختن و نواختن ساز تنبور و دیگر آلات موسیقی در این منطقه شکل گرفته است.
صنایع دستی و سوغات روستای فش
ساکنان فش با ترکیبی از ساخت سازهای سنتی و کشاورزی، باغداری و دامپروری زیست معیشتی و اقتصادی خود را پیش میبرند و در کنار این مشاغل اصلی، بافتن گیوه و حصیر و چیغ، و انواع دیگری از دستبافتها و دست ساختها نیز به اقتصاد خانوادههای خود یاری میرسانند.
سوغاتهای این منطقه شامل همین صنایع دستی، به ویژه سازهای تار، سه تار و تنبور، همچنین شامل مجموعه متنوعی از محصولات باکیفیت لبنی، غذاهای بومی و کلوچههای سنتی است.
مکان های دیدنی نزدیک به روستای فش
فش و شهرستان کنگاور یکی از مهمترین مسیرهای گردشگری در استان کرمانشاه است که به ویژه در زمینه گردشگری تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار بوده، به دلیل وجود معبد آناهیتا و مرکزیت تاریخی این شهرستان، یکی از قطبهای گردشگری استان کرمانشاه و کل ایران است.
بنابراین فش در منطقهای واقع شده است که در پیرامون آن و با کمترین فاصله ممکن بسیاری از جاذبههای گردشگری وجود دارند که برخی از آنها به شرح زیر هستند:
- تپه گودین، تپه قلعه، تپه گنج دره و…
- معبد آناهیتا، پل کوچه، سراب فش، امام زاده باقر گودین، امام زاده ابراهیم و…
اقامتگاه های روستای فش
در سفر به روستای فش کجا اقامت کنیم؟
پیشنهاد کرمانشاه گشت در سفر به روستای فش
به دلیل نزدیکی فش به شهر کنگاور (ده کیلومتر) میتوان برنامه بازدید از معبد آناهیتا، سراب و فش را در یک روز برنامهریزی نمود.
از طرفی به گردشگران و مسافران عزیز پیشنهاد میشود که از کارگاههای ساخت آلات موسیقی دیدن نموده و در طبیعت پیرامونی روستا نیز تفرج نمایند.
روستای فش دارای امکانات رفاهی با کیفیتی مانند اقامتگاههای بوم گردی، فروشگاههای صنایع دستی و عرضه کنندهگان سوغاتیهای محلی است و گردشگران میتوانند از این امکانات رفاهی استفاده کرده، با خرید از صنایع دستی و محصولات ارگانیک لبنی به معیشت مردم مهمان نواز فش یاری برسانند.
من از دیدن این روستا واقعا لذت میبرم خودم بچه ی این روستا هستم ولی ۳۰ سال است که ساکن این دیار پر عشق نبستم ولی قلب و روحم همچنان در این دیار پر مهر است و برای آنجا می تپد ، چه حیف که این روستای زیبا ناشناخته است و برای مسولین خیلی اهمیت نداره ای کاش کمی بودجه برایش در نظر می گرفتن تا شاید تبدیل به یکی از قطب های زیبای ایران می شد
فش از جمله روستاهای زیباییه که به واسطه کارگاه های ساخت ساز و آب و هوای خوبش ظرفیت بالایی در جذب گردشگر داره