روستای شالان
درباره روستای شالان
روستای شالان از توابع دهستان بان زرده، در بخش مرکزی شهرستان دالاهو قرار دارد و یکی از روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه است. منطقه روستای شالان از یک سو با کوهستان‌های دالاهو، بانه ریزه و بارگاه بابایادگار، محصور شده و از سوی دیگر با منطقه ریجاب، رودخانه الوند و شهرستان سرپل ذهاب همسایه است.
فاصله روستای شالان از شهر کرمانشاه نزدیک به صد و چهل کیلومتر، از شهر سرپل ذهاب بیست و سه کیلومتر و از شهر کرند غرب سی و سه کیلومتر است؛ روستای شالان از جمله، روستاهای مرزی ایران با عراق است.
ریشه نام روستای شالان
درباره ریشه واژه «شالان» باید گفت که پسوند «ان» در زبان کردی، مانند دیگر زبان‌های ایرانی، هم نشانه جمع بوده و هم نسبت ساز است و نامی را به مکان یا منطقه‌ای نسبت می‌دهد؛ مانند نام روستای «پیران» و… اما در مورد جزء «شال»، به احتمال زیاد اسم خاص بوده و دلالت معنایی مشخصی ندارد و شاید از نظر آوایی تغییر یافته واژه‌ای دیگر بوده باشد؛ چرا که به ظاهر با نام‌هایی چون «شالی» و «شلئن» نزدیکی دارد که نام روستاهایی دیگر در منطقه دشت دیره است.
پیشینه، زبان، فرهنگ و سنت مردم شالان
پیشینه و قدمت تاریخی روستای شالان، با توجه به قصر یزدگرد، ابودجانه و دیگر مکان‌های تاریخی که در این روستا هستند به عصر ساسانیان و پیش‌تر از آن می‌رسد.
در مورد پیشینه پیشا تاریخی آن همین نکته بس، که در نزدیکی سرپل ذهاب واقع شده که خاستگاه لولوبی‌ها بوده است، تمدنی که به هزاران سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.
مردم روستای شالان از نظر نژادی کرد هستند و با گویش کلهری از گویش‌های جنوبی زبان کردی سخن می‌گویند اما به دلیل آیین یارسانی و نیز به دلیل نزدیکی به بخش گوران، جدا از باورهای مذهبی، گویش آن‌ها نیز رنگ و صبغه خاص خود را دارد.
در حوزه اعتقادی و مذهبی نیز، ترکیبی از مذاهب شیعه، سنی و یارسانی در این منطقه، در غایت راواداری، هم‌زیستی دارند و هر گروه در عین پایبندی به باورها و شعائر ایمانی خود، باور و اعتقاد دیگر گروه‌ها را محترم داشته و پاس می‌دارد.
پوشش زنان و مردان روستای شالان و همچنین سنت‌ها و آداب نیاکانیشان مانند دیگر مناطق و شهرستان‌های کردنشین بوده، همچنان با سبک و شیوه پدران و مادرانشان زیست می‌کنند.
جاذبه‌های تاریخی و مذهبی روستای شالان
از جمله جاذبه‌های تاریخی و مذهبی شالان مسجد عبدالله بن عمر، زیارتگاه بابایادگار، مقبره ابودجانه، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و مقبره بابافقی است؛ درختان بسیار بلند از جمله چنار معروف و کهن سالی که به ثبت میراث فرهنگی رسیده است؛ پوشش گیاهی، مراتع، چشمه‌ها، آبشارها، نهرها و رودهای فصلی و کوهستانی و نواحی تفریحی زیبا و منحصر به فرد منطقه نیز، از جمله جاذبه‌های طبیعی تفریحی روستای شالان است.
همچنین در دو سوی بستر رودخانه الوند، که در پایین دست روستا جریان دارد، باغ‌ها، خانه‌باغ‌ها، کوچه‌باغ‌ها و تفرجگاه‌های زیبایی پدید آمده که افزون بر میوه‌ها و مرکبات متنوع، محل رویش انواع گیاهان دارویی و گل‌های وحشی رنگارنگ شده است و به زیستگاه دائمی و فصلی بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر و نیز انواع جانوران وحشی و آبزی تبدیل شده است.
شاید جدا از آثار باستانی و جاذبه‌های تاریخی و مذهبی در روستای شالان، طبیعت ویژه و بینظیر آن، بزرگترین امتیاز این روستای هدف از نظر صنعت گردشگری باشد؛ کوه‌های سر به فلک کشیده، دیواره‌های صخره‌ای، آبشاران بلندی که از دل صخره‌ها می‌تراوند، رودخانه‌ها و بیشه‌های تمشک در دو کناره آن‌ها، باغ‌های میوه و خانه‌‌ها و کوچه‌باغ‌ها، چشمه‌ها و کانی‌های طبیعی و شفا بخش، درختان سال خورده و بسیار بلندقامت و متبرک و… و بسیاری جلوه‌های طبیعی و بهشت گونه شالان، باعث شده تا این روستا به یکی از قطب‌ها و هدف‌های گردشگری طبیعی تفریحی در استان کرمانشاه تبدیل شود.
این موارد، همراه با روحیه مردم داری، مهمان نوازی و گردشگرپذیری اهالی روستا و کوشش این مردم برای خدمت رسانی به مهمانان و میزبانی از مسافران، زائران و بازدیدکنندگان شایان توجه است.
آداب و رسوم در روستای شالان
آداب، رسم‌ها، سنت‌ها و مناسک سنتی، ملی و آیینی مردم شالان، مانند دیگر هم زبانان کردشان و دیگر هموطنان ایرانیشان، در یک سو از فرهنگ ملی و عام سرزمین ایران سرچشمه می‌گیرد و از طرف دیگر ناشی از سبک و سیاق محلی و بومی خودشان است.
برای نمونه می‌توان به جشن‌ها و مراسم‌های آیینی و ملی چون نوروز، چهارشنبه سوری، شب چله و سیزده به در اشاره کرد که کم و بیش همچون دیگر شهرستان‌های کرمانشاه و دیگر استان‌های ایران اجرا می‌شود اما در زمین رسم و رسومی چون خون صلح، عروسی‌ها، سوگواری‌ها، پرسه، ختنه سوران و جشن‌های خرمن و… از سنت‌های بومی و روش‌های محلی خودشان پیروی می‌کنند و همین ویژگی‌های بومی، زیبایی این مراسم‌ها را صد چندان می‌کند.
از نمونه‌های این جشن‌ها می‌توان به جشن عروسی در میان اهالی شالان اشاره کرد که هنوز به شیوه سنتی و با طی مراحل خاصی اجرا و برگزار می‌شود؛ نشان‌کردن، بله برون، خاستگاری، جشن عقد، حنابندان، جهازبران، جشن عروسی، جشن کادو و پاگشایی مراحلی است که به ترتیب و هر یک با جزئیات سنتی زیادی اجرا می‌شوند؛ مثلاً جهاز را با طبق‌ها بر سر زنان به خانه داماد می‌برند و عروس را بر پشت مادیان آراسته سوار می‌کنند.
زنان لباس‌های محلی رنگارنگ با سربندهای بزرگ (گول وه نی)، همراه با جلیقه و دستمال و شال زرنشان می‌پوشند و مردان و زنان در دو قوس بزرگ به گرد مطرب‌ها آرایش گرفته و می‌رقصند، مطرب‌ها نیز در وسط میدان با ساز و دهل و دوزه له رقصندگان را به نشاط آورده، شاباش می‌ستانند.
صنایع دستی و سوغات روستای شالان
بخش بزرگی از سوغاتی‌های روستای شالان را میوه‌ها و محصولات باغی و کشاورزی تشکیل می‌دهند؛ محصولاتی مانند سیب، گردو، تمشک، گلابی، زردآلو، زیتون، انار و… و همچنین فرآورده‌هایی چون کشمش، رب انار، ترشه (دانه انار)، سرکه سیب و روغن زیتون و… .
فرآورده‌های لبنی مانند شیر، شیریژ، ماست، دوغ، کره و روغن حیوانی و نیز غذاها و نان‌های سنتی و کلوچه‌های محلی مانند بژی، برساق و نان ساجی از جمله سوغاتی‌های روستای شالان هستند.
در بخش صنایع دستی و محصولات عام در روستای شالان که می‌توانند نقش سوغاتی داشته و در معیشت مردم روستا تاثیر بگذارند باید این موارد را نیز به محصولات فوق افزود: زنبور داری، جاجیم بافی، موج بافی، گیوه دوزی، توپ دوزی، سبد بافی، چیغ بافی، خراطی، دف سازی، تنبور سازی، دهل و تنبک سازی، ساخت انواعی از سازهای بادی مانند شمشال، نی، دوزه‌له و… .
مکان‌های دیدنی نزدیک به روستای شالان
روستای شالان در مرز شهرستان دالاهو با شهرستان سرپل ذهاب قرار گرفته، بنابراین در منطقه‌ای واقع است که از نظر تعدد و تنوع جاذبه‌های گردشگری ممتاز بوده و پیرامون آن مملو از مکان‌های تاریخی، مذهبی، طبیعی و تفریحی است.
برخی از این مکان‌ها و جاذبه‌های گردشگری که در فاصله به نسبت نزدیکی از روستای شالان قرار گرفته‌اند، به شرح زیر هستند:
- آبشار پیران، چشمه غسلان و…
- روستاهای زرده و بان زرده، روستای پیران، منطقه تفریحی ریجاب و…
- آرامگاه ابودجانه، زیارتگاه بابایادگار، قلعه یزدگرد، قلعه بهادری، مسجد عمر و…
پیشنهاد کرمانشاه گشت در سفر به روستای شالان
روستای شالان از روستاهای گردشگری است، بنابراین از امکانات رفاهی مانند اقامتگاه‌های بوم گردی، پارکینگ خودرو، خانه‌باغ‌ها و اتاق‌های اجاره‌ای، آلاچیق و دیگر خدمات رفاهی بهداشتی برخوردار است.
از طرفی به گردشگران توصیه می‌شود که به دلیل نزدیکی و مسافت کم، بازدید از روستاهای پیران، ریجاب، زرده و دیدن از آبشارها و باغ‌های منطقه را در برنامه بازدید از شالان بگنجانند.
همچنین بازدید از درختان کهن سال، خرید میوه‌های تازه و محصولات ارگانیک لبنی و… می‌تواند لذت تفریح و گردش در شالان را دوچندان نماید.
اقامتگاه های روستای شالان
در سفر به روستای شالان کجا اقامت کنیم؟
گالری تصاویر روستای شالان
خیلی جذاب و دیدنی بود منطقه ای آروم و طبیعتی بینظیر