غار شکارچیان
درباره غار شکارچیان
غار شکارچیان یکی از مکان‌های دیدنی – تاریخی و از جمله جاذبه‌های گردشگری در مجموعه میراث جهانی بیستون است، غار شکارچیان در دامنه صخره کوه بیستون و مشرف به کناره شمالی سراب بیستون قرار گرفته است؛ غاری که با استناد به شواهد کشف شده در آن، تاریخ زندگی جمعی در منطقه را به دوره‌های پیشا تاریخی می‌رساند.
امروزه فضای داخلی غار شکارچیان به مساحتی نزدیک به سی و پنج متر مربع رسیده است و گویی از ابتدا نه یک غار متعارف برای اسکان آدم‌ها، که شبه غاری کوچک برای اسکان موقت، کمین شکارچیان و محلی برای نگهداری شکار بوده است.
غار شکارچیان موقعیت جغرافیایی حساس و فرادستی نسبت به سراب بیستون و دشت‌های اطراف آن دارد که نظریه موقتی بودن غار برای استفاده در شکار را تقویت می‌کند و به دلیل فضای کوچک غار شکارچیان، بعید است که انسان‌ها از آن به عنوان اقامتگاه دائمی استفاده کرده باشند و به احتمال نزدیک به یقین، در همه ادوار تاریخی، پناهگاه موقت و کمینگاه شکارچیانی بوده که از این محل برای نگهداری گوشت شکار استفاده می‌کرده‌اند و در غار شکارچیان گوشت شکار را قصابی و آماده کرده و در فرصت بعدی آن را به اقامتگاه یا غارهای اصلی می‌برده‌اند.
به گمان برخی از باستان شناسان، از غار شکارچیان برای کمینگاه و مخفیگاه هم استفاده می‌شده است؛ این نظریه افزون بر نام این غار، از سویی به موقعیت مکانی غار و از دیگر سو به اشیاء و ابزارهای کشف شده برمی‌گردد.
موقعیت مکانی غار شکارچیان چنان است که اگر به دهانه آن نزدیک نشوید از هیچ فاصله‌ای قابل دیدن نیست و در طبیعت ناب منطقه، پنهان شده است؛ غار شکارچیان بر بلندی و بالا دست سراب بیستون قرار دارد، این موقعیت جغرافیایی به شکارچیان این امکان را می‌دهد تا عبور و مرور حیوانات و دیگر شکارچیان را بدون دیده شدن مشاهده نمایند.
جدا از موقعیت مکانی، کاوش‌های باستان شناسی در غار شکارچیان و ابزار مکشوفه دلیل دیگری است که این غار، شکارگاه بوده و قدمت استفاده از آن به دوران بسیار کهن برمی‌گردد.
این کاوش‌ها نخستین بار در دهه بیست شمسی و به دست گروهی به سرپرستی «کارلتون س.کوون» (Carleton S. Coon/ 1904-1981) مردم شناس آمریکایی انجام شده است؛ این گروه برای اولین بار تا عمق بیش از شش صد سانتی متر در دیواره و کف غار شکارچیان را کاوش کردند و نتیجه این کاوش مقدار زیادی بقایای حیوانی و ابزارآلات شکار بود.
این بقایای حیوانی شامل استخوان‌های گوزن، غزال، گاو وحشی و گراز و اسب سانان بود و افزون بر آن مقدار زیادی ابزار سنگی مثل تیغه‌های سنگی و تبرهای بادامی شکل سنگی نیز یافت شد.
در تحقیقات و آزمایش‌های تکمیلی معلوم شد که این آثار و ابزارها، متعلق به قدیمی‌ترین نوع انسان نئاندرتال در ایران و میانرودان بوده است! نوع انسان هوشمندی که دست کم بین سی و پنج تا چهل هزار سال قبل در این منطقه می‌زیسته است.
در همین سلسله کاوش‌های باستان شناسی در غار شکارچیان قسمتی از استخوان ساعد یک انسان نئاندرتال به دست آمده است که شباهت به نمونه‌های کشف شده در اروپا و دیگر مناطق جهان دارد؛ بنابراین به یقین می‌توان گفت که تا امروز غار شکارچیان تنها غار و تنها مکانی در زاگرس است که محل زندگی قدیمی‌ترین نوع انسان هوشمند بوده است و بقایای استخوان‌های کشف شده حکایت از زندگی انسان‌ها در عصر پارینه سنگی در غار شکارچیان دارد.
علاوه بر این کشفیات و قدمت طولانی زندگی در غار شکارچیان، باستان شناسان بعدی نیز دست به کاوش‌های متعدد زده، سفال‌های عصر آشوری، هخامنشی و ساسانی تا عصر حاضر را یافته‌اند و این نشان دهنده این واقعیت است که انسان‌های بومی این منطقه، در همه اعصار و دوران از غار شکارچیان استفاده کرده‌اند و بدون شک این امر ناشی از موقعیت ویژه غار شکارچیان و نزدیکی آن به سراب بیستون و نیز تنوع حیوانی و گیاهی در این منطقه بوده است.
غار شکارچیان کجاست؟
غار شکارچیان در مجموعه تاریخی، باستانی و ثبت جهانی شده بیستون قرار دارد که یکی از مجموعه‌ها و موزه‌های تاریخی و پر ارزش در ایران و سرتاسر جهان است.
مجموعه بیستون با تمام مکان‌ها، آثار و جاذبه‌های گردشگری خود در دامنه کوه بیستون، در جوار شهر کنونی بیستون و بر مسیر اصلی بزرگراه همدان به کرمانشاه واقع شده است، بنابراین دسترسی به این مجموعه و میراث بی‌همتا به نسبت آسان است و در موقعیت به نسبت نزدیکی از بسیاری مراکز شهری و مراکز استانی در سرتاسر کشور قرار گرفته است.
فاصله و زمان مورد نیاز برای رسیدن به مجموعه بیستون و بازدید از این جاذبه تاریخی زیبا از برخی از مهم‌ترین نقاط شهری به شرح زیر است:
- فاصله غارشکارچیان از شهر هرسین سی کیلومتر و سی دقیقه است.
- فاصله غارشکارچیان از شهر کرمانشاه سی و پنج کیلومتر و سی و پنج دقیقه است.
- فاصله غارشکارچیان از شهر تهران چهارصد و شصت کیلومتر و شش ساعت است.
- فاصله غارشکارچیان از شهر همدان صد و پنجاه کیلومتر و دو ساعت و بیست دقیقه است.
غار شکارچیان مربوط به چه زمانی است؟
غار شکارچیان از مهم‌ترین غارها و جاذبه‌های طبیعی در دامنه‌های کوه بیستون است و در نزدیکی مجموعه باستانی و میراث جهانی بیستون قرار دارد.
غار شکارچیان متعلق به دوران پارینه سنگی است که انسان‌ها برای نخستین بار از ابزارهای سنگی برای شکار و دیگر کارها استفاده می‌کرده‌اند و زمان آن از ۴۰ هزار سال تا ۴۰۰ هزار سال پیش از امروز را شامل می‌شود که در دل خود به دوران پارینه سنگی پیشین، میانه و پسین تقسیم می‌شود.
دوران پارینه سنگی به ترتیب بعد از دوران میان سنگی و نو سنگی واقع شده که روی هم دوران پیشا تاریخی را تشکیل می‌دهند و دوران پیشا تاریخی بعد از دوران نیا تاریخی و هر دو بعد از دوران تاریکی بوده‌اند.
گالری تصاویر غار شکارچیان
