سراب بیستون
درباره سراب بیستون
سراب بیستون در قلب مجموعه تاریخی – تفریحی بیستون، در جوار دشتی سبز و درختانی سربلند خودنمایی میکند، این سراب، مکان خوبی برای بیتوته گردشگران است.
ایران – باستان شناس مشهور آلمانی، ارنست امیل هرتسفلد (1879- 1948 /Ernst Emil Herzfeld)، این منطقه را دروازه آسیا میداند، با پذیرفتن این انگاره علمی، رواست که این سراب در استان کرمانشاه را با کنارهها و پیرامون زیبایش اقامتگاه این دروازه بدانیم چرا که تمام امکانات لازم برای آسایش مسافران و کاروانیان را در خود جای داده است.
بیتوته و چهارراهی که از دیرباز تاریخ تا به امروز محلی برای فرود کاروانیان، مکانی برای زیست مردمان و ییلاقگاهی برای استراحت و تفریح پادشاهان در تابستان بوده است.
آثار به دست آمده از کاوشهای تاریخی در منطقه سراب بیستون، نمایانگر این حقیقت تاریخی است که؛ در درازنای تاریخ، محلی برای اسکان و گردهمایی و زندگی مردمان قدیم بوده است.
وجود غارها و کشف ابزارهای اولیه، این قدمت را به دوران دیرینه سنگی میبرد، نمود سراب در این منطقه، همراه با شرایط مناسب آب و هوایی و اقلیم مساعد برای کشاورزی و باغداری از جمله دلایلی است که این منطقه را برای استقرار جوامع و بنیاد سرسلسلههای گوناگون مهیا کرده است؛ تا جایی که پیشینه استقرار حکما و پادشاهان و قدمت زندگی در قالب جوامع انسانی در منطقه سراب بیستون به دوران پارینه سنگی میرسد.
در بالا دست سراب بیستون آثار و مکانهای تاریخی و باستانی زیادی از جمله؛ نقش برجسته داریوش بزرگ، مجسمه هرکول، نقشهای برجسته اشکانی، غار شکارچیان، نیایشگاه مادی و بقایای شهر پارتی قرار دارند و در پایین دست سراب نیز میتوان به آثار تاریخی همانند؛ کاخ خسرو و کاروانسرای صفوی اشاره کرد.
وجود این آثار تاریخی و جاذبههای باستانی از یک سوی اهمیت تاریخی این منطقه و از سوی دیگر اهمیت گردشگری و ارزش امروزین سراب را تأیید میکنند.
سراب زیبای بیستون در دو شاخه پرآب به سمت دشتها و مناطق پایین دست خود در جریان است و باعث شکوفایی و رونق کشاورزی و باغداری در این منطقه شده است؛ یک شاخه منشعب از سراب بیستون به سمت کاروانسرای عباسی بیستون در جریان است و شاخه دیگر که انشعاب اصلی است به نام «نهر سهراب» به رودخانه گاماسیاب میریزد.
در بالا دست سراب بیستون آثار برجای مانده از یک جاده باستانی کشف شده است که از اهمیت منطقه در روزگاران کهن نشان دارد؛ وجود طبیعت زیبا و چهار فصل، درختان کهنسال چنار و آثار منحصر به فرد تاریخی در پیرامون این جاذبه دیدنی و گذشتن یک جاده باستانی از دل این منطقه از اهمیت استراتژیک و ارزش تجاری منطقه در اعصار مختلف حکایت میکند.
سرچشمه سراب به ارتفاعات بیش از هزار و سیصد متر از سطح آبهای آزاد میرسد و میزان متوسط آب دهی (واحد دبی) در سرچشمه این سراب، سالیانه هشتصد لیتر در ثانیه است؛ که یکی از پر آبترین چشمههای طبیعی محسوب میشود و بر این اساس، متوسط آب تخلیه شده از سراب بیستون بیش از بیست و پنج میلیون متر مکعب در سال است.
سراب بیستون کجاست؟
سراب بیستون در مجموعه تاریخی، باستانی و ثبت جهانی شده بیستون قرار دارد که یکی از مجموعهها و موزههای تاریخی و پر ارزش در ایران و سرتاسر جهان است.
مجموعه بیستون با تمام مکانها، آثار و جاذبههای گردشگری خود در دامنه کوه بیستون، در جوار شهر کنونی بیستون و بر مسیر اصلی بزرگراه همدان به کرمانشاه واقع شده است، بنابراین دسترسی به این مجموعه و میراث بیهمتا به نسبت آسان است و در موقعیت به نسبت نزدیکی از بسیاری مراکز شهری و مراکز استانی در سرتاسر کشور قرار گرفته است.
فاصله و زمان مورد نیاز برای رسیدن به مجموعه بیستون و بازدید از جاذبه سراب بیستون از برخی از مهمترین نقاط شهری به شرح زیر است:
- فاصله سراب از شهر هرسین سی کیلومتر و سی دقیقه است.
- فاصله سراب از شهر کرمانشاه سی و پنج کیلومتر و سی و پنج دقیقه است.
- فاصله سراب از شهر تهران چهارصد و شصت کیلومتر و شش ساعت است.
- فاصله سراب از شهر همدان صد و پنجاه کیلومتر و دو ساعت و بیست دقیقه است.
سراب بیستون مربوط به چه زمانی است؟
به دلیل اینکه این سراب زیبا و دیدنی از جاذبهها و به اصطلاح عوارض طبیعی و زیست محیطی است و به دست بشر ساخته نشده است بنابراین واضح است که نمیتوان برای آن قدمت و پیشینهای قائل بود؛ اما با توجه به قدمت غارهای بیستون که به دوران پارینه سنگی میرسند، قدمت شهر نشینی در اطراف این سراب زیبا، وجود رودخانههای پرآب دینور و گاماسیاب در منطقه، قدمت سلسلههای هخامنشی، اشکانی و ساسانی و وجود بناهای آنها میتوان نتیجه گرفت که این سراب دیدنی و منطقه اطراف آن دست کم از ۴ تا ۵ هزار سال پیش از امروز، مکان زیست جانوری و گیاهی، مرکز تفریح و زندگی مردم و شکارگاه پادشاهان بوده است و تاریخچهای طولانی و قدیمی دارد.