پل خسرو
درباره پل خسرو
پل تاریخی خسرو، واقع شده در نزدیکی شهر بیستون و یکی از مکانهای تاریخی و گردشگری است که متعلق به مجموعه میراث جهانی بیستون بوده و به عنوان میراث جهانی ثبت شده است. پل تاریخی خسرو، مانند پل والرین در شوشتر، در حقیقت بخشی به جا مانده از سازههای ساسانی است که به عنوان آب بند و سد کاربرد داشتهاند؛ این پل بخشی از سد باستانی ساسانی بوده که در مسیر رودخانه گاماسیاب بنا شده است، پل موسوم به خسرو، به احتمال، مسیری برای دسترسی به دو جانب سد ساسانی بوده است.
شوربختانه پل خسرو و سد ساسانی در درازای زمان از میان رفتهاند و اثری از دهانهها و گذرگاههای آنها برجای نمانده است اما اجزاء و قسمتهایی از سازه این پل، توسط باستان شناسان در سالهای گذشته کشف و در محوطه میراث تاریخی بیستون گرد آمده است؛ بنابراین محوطه میراث جهانی بیستون مانند موزهای است که بخشهای زیادی از پل و سد تاریخی ساسانی را در معرض تماشا و بازدید گردشگران قرار داده است.
برخی از پژوهندگان معماری باستانی ایران برآن هستند که این پل بخشی از پروژه ناتمام خسرو دوم ساسانی بوده است و به دلیل گذر زمان و آسیبهای طبیعی، از زمان صفوی به بعد مورد استفاده قرار نگرفته است، به همین دلیل پادشاهان صفویه در نزدیکی این پل، پل دیگری برای عبور از گاماسیاب احداث کردهاند.
برخی دیگر معتقدند که با توجه به مسیر حرکت اعراب برای آغاز جنگ نهاوند و نیز با توجه به مسیر جهانگردان از بغداد به کرمانشاه و همدان، پل خسرو تنها گذری بوده است که تمام این اتفاقات را میسر نموده و راه اعراب به نهاوند و مغلوب شدن یزدگرد سوم ساسانی را امکان پذیر ساخته است.
پل خسرو کجاست؟
پل خسرو در مجموعه تاریخی، باستانی و ثبت جهانی شده بیستون قرار دارد که یکی از مجموعهها و موزههای تاریخی و پر ارزش در ایران و سرتاسر جهان است.
مجموعه بیستون با تمام مکانها، آثار و جاذبههای گردشگری خود در دامنه کوه بیستون، در جوار شهر کنونی بیستون و بر مسیر اصلی بزرگراه همدان به کرمانشاه واقع شده است، بنابراین دسترسی به این مجموعه و میراث بیهمتا به نسبت آسان است و در موقعیت به نسبت نزدیکی از بسیاری مراکز شهری و مراکز استانی در سرتاسر کشور قرار گرفته است.
فاصله و زمان مورد نیاز برای رسیدن به مجموعه بیستون و بازدید از این جاذبه از برخی از مهمترین نقاط شهری به شرح زیر است:
- فاصله پل از شهر هرسین سی کیلومتر و سی دقیقه است.
- فاصله پل از شهر تهران چهارصد و شصت کیلومتر و شش ساعت است.
- فاصله پل ار از شهر کرمانشاه سی و پنج کیلومتر و سی و پنج دقیقه است.
- فاصله پل از شهر همدان صد و پنجاه کیلومتر و دو ساعت و بیست دقیقه است.
پل خسرو مربوط به چه زمانی است؟
پل خسرو در مجموعه بیستون مربوط به عصر پادشاهی ساسانی بوده، که از ۲۴۱ میلادی (۱۷۸۲ سال پیش) تا ۷۵۱ میلادی (۱۳۷۲ سال پیش) بر امپراتوری ایران فرمانروایی داشتهاند.
این پل گویا در حمله اعراب به ایران، از سال ۶۳۳ تا ۶۵۱ میلادی (از ۱۳۹۰ تا ۱۳۷۲ سال پیش) و در یک بازه زمانی ۱۸ ساله تخریب شده است.
بقایای پل و سد ساسانی خسرو که در محوطه میراث بیستون قرار دارند در اوایل دهه هشتاد خورشیدی، ثبت ملی شدهاند و بخشی از گنجینه تاریخی، ملی و فرهنگی استان کرمانشاه و ایران محسوب میشوند.
انتساب این پل به دوره ساسانی و بررسی پیشینه آن را نخستین بار اوژن ناپلئون فلاندن (1809-1889 /Eugène Napoléon Flandin) و سپس هنری راولینسون (1810-1895 /Henry Rawlinson) مطرح و تایید کردهاند و امروزه بیگمان تمام ایران شناسان بر این باورند که این سازه ارزشمند تاریخی مربوط به دوره ساسانی و بخشی از پروژههای خسرو دوم ساسانی بوده است؛ به ویژه که خسرو دوم در میان تمام پادشاهان و حاکمان ساسانی، به معماری و بنا کردن سازههای مختلف شهره بوده است.