چشمه غسلان
درباره چشمه غسلان
چشمه غسلان در محوطه زیارتگاه بابایادگار، یکی از چشمههای مقدس و متبرک برای پیروان آیین یارسانی (اهل حق) است که از بلندیهای کوه دالاهو و قله تخت سرانه سرچشمه میگیرد.
در باور مردم یارسانی منطقه، چشمه غسلان به دست بابا یادگار حفر شده، روان شدن آن را از کرامات آن شخصیت مقدس میدانند؛ در مورد نام چشمه و وجه تسمیه آن، باور مردم بومی، به غلط، بر این است که لفظ «غسلان» صورتی دیگر از «کان» (جا و مکان) و یا تغییر یافته «کانی» (چشمه) است.
در صورتی که در زبان کردی، پسوند «ان» علاوه بر نقش جمع ساز و نقش مکان، نقش نسبت دادن و معرفه کردن نامها را نیز دارد، بنابراین لفظ «غسلان» به سادگی به معنای عمل غسل کردن است و افزون بر جای غسل به معنای غسلی و غسل دادنی نیز هست.
این چشمه با توجه به فرهنگ و اسطوره شناسی آبها در ایران باستان و با توجه به جشنهای آبریزان و جشن باران، دعای باران خواهی و نیز نظر به اینکه اسطورههایی چون آناهیتا و الهه آبها در دل آیین یاری و به کمک این آیین به امروز رسیده است، برای مردم اهل حق نمادی از پاکی و تقدس است.
چشمه غسلان در فاصله اندک و در بالادست مزار بابایادگار از دل سنگها و صخرههای کوه جوشیده و در تمام طول سال روان و پرآب است؛ یعنی از جمله چشمهها و نهرهای دائمی است که در روزها و مناسبتهای ویژهای، مورد استفاده، تقدس، تبرک و استفاده مردم اهل حق قرار میگیرد و به باور بسیاری از مردم بومی، آب چشمه غسلان شفا بخش است.
چشمه غسلان کجاست؟
برای بازدید از این چشمه و بابایادگار باید به منطقه بان زرده از بخش ریجاب در شهرستان دالاهو رفت؛ بنابراین برخی از مسیرها و فاصله برخی از مهمترین نقاط شهرستان تا چشمه غسلان به شرح زیر هستند:
- فاصله شهر کرند غرب تا چشمه پنجاه کیلومتر و یک ساعت است.
- فاصله شهر سرپل ذهاب تا چشمه چهل کیلومتر و پنجاه دقیقه است.
- فاصله شهر گهواره تا چشمه هشتاد کیلومتر و بیش از یک ساعت است.
مکان های مهم نزدیک به چشمه غسلان
چشمه مقدس غسلان در محوطه بابایادگار در منطقه ریجاب واقع شده است که یکی از مهمترین ناحیههای شهرستان دالاهو و یکی از بهترین مسیرهای گردشگری در استان کرمانشاه است؛ بنابراین در این منطقه بسیاری از مکانهای تاریخی و باستانی و بسیاری از جاذبههای مذهبی و طبیعی – تفریحی قرار دارند. برخی از این مکانهای دیدنی در منطقه عبارتند از:
- روستاهای زرده، شالان، سرخه دیزه، ریجاب، حریر و…
- آرامگاه ابودجانه، قلعه یزدگرد، آتشکده قلعه داور، مسجد عبدالله بن عمر، بابا یادگار، آبشار ریجاب و…
امروزه حریم چشمه، از پای صخره تا امتداد آن در محوطه بابایادگار با سنگهای گرانیتی و سرامیک، شکل سازهای زیبا به خود گرفته است؛ چنان که آب چشمه وارد حوضی شده و به شکل آبنما در نهری سرامیک شده جریان مییابد و برای حفظ پاکی آب و محیط آن، حریم و دیوارهای نردهای کشیدهاند؛ ادامه نهر آن پس از عبور از حیاط و محدوده بابایادگار، به موازات جاده، از دره ورودی بابایادگار گذشته و وارد دشتها و روستاهای پایین دست میشود.
پیشنهاد کرمانشاه گشت در سفر به چشمه غسلان
نظر به این که این چشمه و مجموعه بابایادگار در نزد پیروان آیین یارسان (اهل حق) از حرمت و قداست بسیار زیادی برخوردار است و به همین دلیل مراسم و مناسک زیادی در این مکان مقدس اجرا میشود و از طرفی با توجه به زیبایی اقلیم و تنوع طبیعت منطقه در بیشتر ایام سال؛ لذا سامانه گردشگری و واحد فن آور کرمانشاه گشت به همه مسافران و بازدیدکنندگان پیشنهاد میدهد که برنامه سفر خود به بابایادگار و بازدید از چشمه غسلان را با تاریخ اجرای مراسم، مناسک، اعیاد و روزهای جشن پیروان این آیین هماهنگ نمایند.