کاروانسرای صفوی

کاروانسرای صفوی کجاست؟

کاروانسرای صفوی در مجموعه تاریخی، باستانی و ثبت جهانی شده بیستون قرار دارد که یکی از مجموعه‌ها و موزه‌های تاریخی و پر ارزش در ایران و سرتاسر جهان است.

مجموعه بیستون با تمام مکان‌ها، آثار و جاذبه‌های گردشگری خود در دامنه کوه بیستون، در جوار شهر کنونی بیستون و بر مسیر اصلی بزرگراه همدان به کرمانشاه واقع شده است، بنابراین دسترسی به این مجموعه‌ و میراث بی‌همتا به نسبت آسان است و در موقعیت به نسبت نزدیکی از بسیاری مراکز شهری و مراکز استانی در سرتاسر کشور قرار گرفته است.

فاصله و زمان مورد نیاز برای رسیدن به مجموعه بیستون و بازدید از جاذبه کاروانسرای شاه عباسی از برخی از مهم‌ترین نقاط شهری به شرح زیر است:

• فاصله کاروانسرای صفوی از شهر هرسین سی کیلومتر و سی دقیقه است. 
• فاصله کاروانسرای شاه عباسی از شهر کرمانشاه سی‌ و پنج کیلومتر و سی‌ و پنج دقیقه است.
• فاصله کاروانسرای شاه عباسی از شهر تهران چهارصد و شصت کیلومتر و شش ساعت است.  
• فاصله کاروانسرای بیستون از شهر همدان صد و پنجاه کیلومتر و دو ساعت و بیست دقیقه است.

کاروانسرای صفوی مربوط به چه زمانی است؟

کاروانسرای شاه عباسی بیستون یا کاروانسرای صفوی متعلق به دوره‌ صفوی بوده و عصر صفوی از سال ۱۵۰۱ میلادی (۵۲۲ سال پیش) یعنی از زمان تاج‌ گذاری شاه اسماعیل اول تا سال ۱۷۳۶ (۲۸۷ سال پیش) و تا مرگ نادر سردودمان افشاریه را شامل می‌شود.

این کاروانسرا با شمار زیادی از بناهای مشابه به احتمال بسیار در دوران شاه عباس سوم ساخته شده‌ است که از ۱۷۳۲ تا ۱۷۳۶ میلادی (۲۸۷ تا ۲۸۱ سال پیش از اکنون) حکومت می‌کرده است.

از نظر معماری بنای کاروانسرای عباسی بیستون به فرم چهار ایوانی بوده، چهار برج متفاوت‌ الشکل در چهار گوشه اصلی آن ساخته شده است؛ وجود این چهار برج و ساختار و نمای منحصر به‌ فرد هر برج، از جمله نمادها و شاخصه‌هایی است که کاروانسرای عباسی را در میان دیگر بناهای هم‌ رده بی‌همتا کرده است.

دو برج به شکل هشت‌ ضلعی و دو برج دیگر مدور هستند و به صورت مورب هر برجی مقابل برج هم شکل خود قرار دارد؛ متاسفانه، امروز تنها یک برج کامل و بخشی از بدنه برج دیگر بر جای مانده است.

دیوارهای پیرامونی کاروانسرا از داخل و خارج، تا کف طاق‌ نماها با سنگ تراش‌ خورده و بالاتر از طاق‌ نما با آجر ساخته شده‌اند، سنگ‌های تراش‌ خورده‌ای که در دیوارهای کاروان‌ سرای شاه‌ عباسی استفاده شده‌اند مربوط به عصر ساسانی و سطح آن‌ها مملو از علائم حجاری شده است؛ گویی این مصالح را از آثار تخریب شده یا آثار ناتمام در دوره ساسانی سپسین به دست آورده، خرج ساختن بناهایی در دوره‌های نزدیک‌تر کرده‌اند.