برج مهرنگار
درباره برج مهرنگار
برج مهرنگار نیز مانند بیشتر اماکن تاریخی، آلوده خرافه و قصههای عامیانه غیر علمی است؛ برخی گفتهاند برج دیدبانی ساسانیان بوده و در یورش اعراب خراب شده است و در نظر برخی دیگر، خانهای ییلاقی بوده که خسرو انوشیروان به دخترش مهرنگار هدیه داده و… اما در نهایت وقتی در سال ۱۳۸۲ برج مهرنگار به ثبت آثار ملی رسید، نظر کارشناسان جای قصهها و خرافهها را گرفت.
با توجه به ویژگیهایی چون داشتن بارو، داشتن چند اتاق سبک گهوارهای و تراش سنگی برای سازهای گودال گونه و نیز پلههای تراش خورده و… شکی نمیماند که اثر، سازهای به سبک و از دوره ساسانی است؛ از دیگر سوی، کاربرد برج مهرنگار به گمانی برای نگهداری کالبد مردگان بوده و کاربردی همانند گوردخمهها داشته و برج مهرنگار برج خاموشانی مربوط به دوره ساسانی است.
مهرنگار یکی از همان برج خاموشان زرتشتی است که هم پنج استودان (استخوان دان) یعنی همان اتاقک گود سنگی است و هم در ارتفاعی دور از دسترس بنا شده است؛ از طرفی نشانههایی وجود دارد که ثابت میکند همیشه گروهی (سالارها) وظیفه محافظت مداوم از آن را بر عهده داشتهاند.
نشانههای موجود در مهرنگار و شباهت آنان به برج خاموشان و تمام این ویژگیها حاکی از مراسم و مناسکی است که زرتشتیان برای مردههایشان تدارک میدیدهاند؛ از نظر آیین زرتشت، انسان تا زنده است پاک و طاهر بوده و بعد از مرگ چون روحش جدا گشته پس جسمش ناپاک میشود؛ از طرفی به خاطر آلوده نشدن آخشیجان (چهار عنصر پاک آفرینش (آب، خاک، باد و آتش)) توسط جسد مرده، سالاران که مامور کفن و دفن بودهاند جسد را در مکانی سنگی به حال خود رها میکردند تا به مرور از باد و مور و پرندگان پوسیده و خورده شده، تنها استخوانهایش باقی بمانند که آن هم در گودال سنگی استودان بر روی هم تلنبار میشده، تا سالیانی چنان طولانی که گاه به روزگار ما هم رسیده است.
برج مهرنگار کجاست؟
برج مهرنگار یا قلعه مهرنگار در مرز دو شهرستان ایوان غرب از استان ایلام و شهرستان گیلان غرب از استان کرمانشاه و در مسیر یک جاده فرعی قرار دارد که گیلان غرب را با گذشتن از تفرجگاه میان دار و روستای زرنه به ایوان غرب متصل میکند.
به همین دلیل دسترسی به این اثر باستانی از سمت هر دو شهرستان ایوان غرب و گیلان غرب ممکن بوده و به آسانی صورت میگیرد؛ فاصله مهرنگار از برخی نقاط مهم به شرح زیر است:
- فاصله ایوان غرب تا مهرنگار سی و پنج کیلومتر و چهل دقیقه است.
- فاصله مرکز گیلان غرب تا برج مهرنگار بیست کیلومتر و بیست و پنج دقیقه است.
- فاصله زرنه و دوراهی سومار – ایوان تا مهرنگار هجده کیلومتر و بیست دقیقه است.
مکان های مهم نزدیک به برج مهرنگار
قلعه مهرنگار بر یکی از قلههای موجود در رشته کوه امله قوت ساخته شده است و به موازات تفرجگاه میاندار و از ایوان غرب تا گیلان غرب کشیده شده است.
این منطقه از نظر وجود آثار تاریخی و ابنیههای باستانی بسیار غنی بوده، از نظر گردشگری طبیعی نیز یکی از بکرترین مناطق شهرستان گیلان غرب و کل استان کرمانشاه است؛ برخی از جاذبههای نزدیک به قلعه مهرنگار به شرح زیر هستند:
- زیارتگاه حضرت ابوالفضل، زیارتگاه حضرت سلیمان، قلعه قلا، سد زاگرس و…
- سازه امله قوت، گلین، دشت دیره، تفریحگاه ناودار، تنگ گولم، گوردخمه دیره و…
- تفریحگاه سراب مورت، کاخ اربابی، آتشکده سراب مورت، آتشکده حسن زوردار، گردنه ملیه نی، آبشار شاوله و…
پیشنهاد کرمانشاه گشت در سفر به برج مهرنگار
قلعه مهرنگار چنان که لازمه چنین سازههایی بوده، مانند دیگر استودانها (استخوان دانها) در بلندی ساخته شده است و برای بازدید از آن باید از دامنهای با شیب تند بالا رفته و سپس از دیوارهای به بلندای حدود پنج متر صعود نمود.
به همین دلیل صعود از این دیواره به نسبت سخت و مشکل بوده، نیاز به لوازم ضروری و نیز رعایت نمودن جوانب احتیاطی دارد.
برج مهره نگار بالاسر یک روستا بوده که از جاده آسفالته فاصله کمی دارد و محیط روستا نیز برای پارک خودرو مساعد و مورد اعتماد است.
بازدیدکنندگان باید کفش مناسب و خوراکی و آب همراه داشته باشند و به دلیل گرمسیری بودن منطقه بهتر آن است که برنامه بازدید خود را برای اسفند و فروردین تدارک ببینند؛ در این ایام محیط قلعه مهرنگار یکی از زیباترین چشماندازها و یکی از سرسبزترین تفرجگاهها را پدید میآورد.