تاریکه بازار

بازارهای موجود در تاریکه بازار

راسته‌ها و بخش‌های مختلف و مستقل اما به هم متصل تاریکه‌ بازار شهر کرمانشاه عبارت هستند از تاریکه‌ بازار اصلی، تاریکه بازار فیض‌ آباد، بازار توپخانه، بازار اسلامی، بازار زرگرها و بازار سنتی.

بخش‌های وسیعی از این بازارها هنوز بافت قدیمی و قجری خود را حفظ کرده‌اند و قسمت‌هایی از تعدادی از آن‌ها مرمت و بازسازی شده است و همچنین در برخی از بازارها، ساخت‌ و سازهایی با معماری جدید و امروزی، بافت‌هایی نو را به بافت قدیمی افزوده است.

مجموعه بازارهای سنتی و موسوم به تاریکه‌ بازار کرمانشاه، در بیش از دویست‌ و هفتاد سال پیش، به فرمان شاهزاده امام‌ قلی حاکم آن زمان کرمانشاه ساخته شد.

شاهزاده امام‌ قلی، همان عماد‌ الدوله معروف است و «عماد الدوله»، چنان که مرسوم آن دوران بود لقب درباری امام‌ قلی بود. این شاهزاده در شهر کرمانشاه بانی کارها و ساخت‌ اماکن زیادی بوده که برجسته‌ترین نمونه‌های آن‌ها، یکی مسجد عمادالدوله و یکی هم همین تاریکه‌ بازار است.

بازارهای موجود در تاریکه‌ بازار، از چهارسوق‌ها، راسته‌ها، تیمچه‌ها، معبرها و ورودی‌هایی با سقف پوشیده تشکیل شده، معماری بسیار زیبایی دارند؛ سقف بازارها ‌نسبت به سقف‌های متعارف بلندتر و معماری آن‌ها گنبدی‌ شکل است.

در پایه‌ گنبدهای سقف‌ها، دریچه‌هایی تعبیه گشته‌اند که جدا از تهویه و گردش هوای درون بازار، روشنایی مورد نیاز بازار را نیز، با نورهای اریب و ملایم تامین می‌کند؛ حرکت و زنده بودن این نورها، به موازات و در پی حرکت خورشید، ترکیب رقصانی از نور و سایه را پدید می‌آورد که در طول روز با رنگ‌ها، عطرها و طنین جنب‌و  جوش کاسب‌ها و مشتریان بازار هماهنگ و هم‌نوا می‌شود.

هنر و معنماری تاریکه بازار

ذوق و هنر معماران، نبض زندگی هر روزه، رنگین‌ کمان عطرها، ادویه‌ها و پارچه‌ها و هیاهوی فروشندگان و حضور دم‌ کرده تاریکه‌ بازار، در جان و ذهن مسافران و تاجران و کاروانیان می‌نشست و همراه راهشان می‌شد! آن هم در زمانه‌ای که تمام راه‌ها و مسیرها به «جاده ابریشم» ختم می‌شد.

جاده‌ای پر از پیچ‌ و تاب ابریشمین که همچون زبانی مشترک، تمام ملت‌ها، سرزمین‌ها و ناشناخته‌ها را، از شرق عالم تا غرب دنیا، از شمال زمین تا جنوب خاک، به هم پیوند می‌داد.

تاریکه‌ بازار علاوه بر ارزش عظمت تاریخی آن، که بزرگترین بازار سرپوشیده شرق‌ میانه بوده است و افزون بر تبدیل کردن کرمانشاه به قطبی اقتصادی – تجاری از قاجاریه تا امروز، از نظر فرهنگی – اجتماعی نیز هویت‌ بخش مردم کرمانشاه بوده است؛ چنان که همیشه محلی برای رخ‌ دادن و پیش‌ آمدن رویدادهای مهم بوده، بخش عظیمی از سرگذشت کرمانشاه را در خود رقم زده و چون خاطره‌ای همگانی، در خاطر خشت‌های کهن‌اش نگاه داشته است.